maandag 20 januari 2014

Johannis Zoon (1861-1918) en Jannetje Krijger (1865-1923)

Ouders
Johannis Zoon is een zoon van Johannes Zoon en Lijntje Melaard (Melhart). Hij werd op 17 september 1861 in Middelharnis geboren. Zijn vader was schippersknecht en later schipper.
Jannetje Krijger werd op 18 september 1865 in Middelharnis geboren, dochter van Arend Krijger en Arendje Verduin. Haar vader en drie broers waren visser.

Huwelijk en kinderen
Johannis en Jannetje zijn op 28 oktober 1887 in Middelharnis getrouwd, hij was 26 en zij 22. 
In december 1888 raakte Johannis overboord van een vissloep in de haven van Nieuwediep. Hij kon maar ternauwernood gered worden.

Heldersche en Nieuwedieper Courant, 7 december 1888


In mei 1891 zijn ze naar Rotterdam verhuisd. Johannis werkte hier als los werkman.
In 1892 werd Lijntje Zoon geboren, in 1893 Arend. Arendje uit 1897 heeft maar kort geleefd. Johannes, geboren 7 februari 1900, was de jongste. 
In 1902 is het gezin teruggekomen naar Middelharnis. Johannis Zoon werd kapitein  op de stoomboot Middelharnis. In juni 1907 is het gezin  opnieuw naar Rotterdam verhuisd waar Johannis diverse beroepen had: bootwerker, waterstoker, fabrieksarbeider ,

De ramp met de SCH 442 Jeanne Engeline, Johannis omgekomen 
Vermoedelijk is Johannis via zijn neef Ploon van der Put weer in de visserij gaan werken. In de haven van Rotterdam was door de oorlog weinig te verdienen. De moeder van Ploon was Maatje Zoon, een zus van Johannis. 
Johannis Zoon was aan boord van de Scheveningse zeillogger Jeanne Engeline, stuurman Ploon van der Put, die op 5 juli 1918 uit de haven vertrokken is en vermoedelijk  op een mijn gelopen is. Het schip is op 12 juli voor het laatst gezien. Johannis was 56 jaar toen hij overleed. 

Nabestaanden
Jannetje was 52 jaar toen haar man overleed. De jongste zoon was achttien. Jannetje is in 1923 in Rotterdam overleden.

Ramp met de IJM 285 Juno, Job Krijger (1874-1918) overleden
Job Krijger was een jongere broer van Jannetje. Hij is op 26 mei 1899 in Middelharnis getrouwd met Elizabeth van der Veer. Vanaf 1900 woonden ze in Rotterdam want daar zijn de kinderen geboren, van wie er twee jong overleden zijn.
Kinderen: Arend (1899), Arendje (1901),  Huibregt (1904)  en Jan (1910).
Job was een van de bemanningsleden van de logger Juno uit IJmuiden die tussen 26 juni en 16 juli 1918 is vergaan. Job was bijna 44 jaar toen hij omgekomen is.


Gegevens van Pieter Koster te Haarlem, bewerkt voor Arjaentje 

Zie documentatie op Vissersnamenmonument Scheveningen onder de naam van Arie Keus, de enige opvarende die uit Scheveningen kwam. De rangen van de opvarenden en alle namen staan hier vermeld.

Aplonius van der Put (1880-1918)

Ouders
Aplonius (Apolonius) van der Put werd op 17 oktober 1880 in Middelharnis geboren. Hij is een zoon van Cornelis van der Put (1843-1906) en Maatje Zoon (1849-1926). Zijn grootvader van vaderszijde heette ook Apollonius van der Put.
Na het overlijden van Cornelis ging Maatje met drie zoons in de Bothastraat 35a in Rotterdam wonen. De broers van Ploon trouwden in 1912 en 1914.  Ploon bleef ongehuwd en was kostwinner voor zijn moeder.
In 1907 stond Ploon als los werkman geregistreerd. Waarschijnlijk is hij door het gebrek aan werkgelegenheid in de Rotterdamse haven tijdens de eerste wereldoorlog weer visser geworden. 

De ramp met de  SCH442 Jeanne Engeline, Ploon verdronken
Op 5 juli 1918 begon Ploon aan zijn eerste reis als stuurman (1) op de in 1904 gebouwde houten zeillogger de  Jeanne Engeline uit Scheveningen. Omstreeks 12 juli is het schip nog gezien door een andere Scheveningse visser. Op 16 augustus 1918 is op de westkust van Jutland een sloep van de Jeanne Engeline aangespoeld met een reeds in staat van ontbinding verkerend lijk van een visser (uitspraak Raad van de Scheepvaart, 4 september 1918).
Dertien bemanningsleden kwamen om. Vier vissers waren in Middelharnis geboren en woonden in Rotterdam: Aplonius van der Put,  Salomon Beket, Adrianus Dupré en Johannis Zoon (een oom van Ploon) (2).



Rotterdamsch Nieuwsblad
29 augustus 1918



Gegevens van Pieter Koster te Haarlem, bewerkt voor Arjaentje 

1. H. de Korte Johsz. Iets over de visserij van Middelharnis. Eilanden-nieuws 1947, fal 13.
2. Zie documentatie op Vissersnamenmonument Scheveningen onder de naam van Arie Keus, de enige opvarende die uit Scheveningen kwam. De rangen van de opvarenden en alle namen staan hier vermeld.

De bemanning van de gaffelschuit de Jonge Cornelis, verongelukt in 1808

In de nacht van 17 op 18 december 1808 heeft Jacob Bree bij een scheepsramp voor de kust van Walcheren vrijwel zijn volledige bemanning verloren. Er waren negen mannen en twee jongens  boord van de gaffelschuit De Jonge Cornelis. Alleen hijzelf en twee jongens , Aren van Dongen en Frans Knape, overleefden de ramp.
Aren van Dongen heeft in 1820 nog een verklaring afgelegd die op onderdelen afwijkt. (1)

Op 24 januari 1809 maakte de Koninklijke Courant melding van deze wonderlijke gebeurtenis.




Op 30 december 1808 heeft de Commis van Toezicht over de Eilanden Goeree en Overflakkee aan het gemeentebestuur het volgende geschreven:

Het betreurenswaardig ongeval den stuurman Jacob Bree met zijne Equipage zeer onlangs is overkomen waardoor zowel hij zelve als de nagelaten Weduwen en Weezen der verongelukte Manschappen in de treurige en zeer zeker behoeftigen omstandigheden verkeeren door het gemis van hunne vader en mannen nu van steun, troost en brood beroofd doet hen alhier, naar mijn inzien, eene alleszins billijke aanspraak hebben op den krachtdadigen bijstand en milde ondersteuning van alle hunne Plaatsgenoten welke door de lankmoedigheid Gods in den Lande der Levenden zijn gespaard.
Hij stelt voor:
eener Generale Collecte aan de huizen dezer Plaatsgenoten met open Schalen op woensdag den 4den Januarij eerstkomende en dat hiervan niet alleen van den puije van het Dorpshuis maar ook van den Predikstoel op aanstaanden Zondag aan de Ingezeetenen worde kennis gegeven.
Op de gemeentebesturen van de andere dorpen op het eiland werd door de gemeente Middelharnis een beroep gedaan om het voorbeeld te volgen. De secretaris van de gemeente Ouddorp antwoordt op 6 januari 1809:
Diep waren wij getroffen over het noodlottig ongeval in de hevige storm des nachts tusschen den 16e en 17e December ll aan Negen uwer Ingezeteenen overgekomen. En hoe gaarne wij ook aan Ul. verzoek vervat in desselve Missive van de 30en December des afgeloopen Jaars zouden voldoen komt het ons egter voor daartoe niet bevoegd te zijn uit kracht van het bepaalde, vermeld bij Extract uit het verbaal van het verhandelde bij den Landdrost in dit Departement, in dato 1 december 1807 [...] hier op nederkomende: Dat geene Collecten of ommegangen in de Steeden en voornamentlijk ten platten Lande zullen mogen gedoogd worden van wat aard die ook zijn mogen, zonder dat alvorens onder anderen ook aan de respective Gemeente Besturen zal zijn vertoond een Schriftelijk Consent of Fiat ten dien einde door de Landdrost verleend [...]
De secretaris van de gemeente Stellendam antwoordt op 4 januari 1809 in gelijke bewoordingen. Ook in deze brief wordt het aantal van negen slachtoffers genoemd (2).


De drie overlevenden (Jacob Bree, Aren van Dongen en Frans Knape) hebben op de 25e van de Lentemaand (maart) 1809 ten overstaan van schout en schepen een attestatie afgelegd (3) op verzoek van Hijmen Vermaas.

Jacob Bree was mede-eigenaar van de Jonge Cornelis. Op 24 oktober 1806 kocht hij 1/32 part in de gaffelvisschuit (4).
Na het ongeluk werd de schuit weer in bedrijf genomen (5) met dezelfde stuurman. Jacob Bree bezocht in het najaar van 1809 regelmatig de visafslag (6).


Bij de ramp zijn acht mannen en een jongen (Jan Muije, achttien jaar) omgekomen. Via de namen kunt u doorklikken naar historische en genealogische informatie over de vissersfamilies.


Dirk Menheer (1770-1808)
Jilles Missel (1778-1808)
Gerrit Muije (1787-1808)
Jan Muije (1790 -1808)
Pieter Sprong (1773-1808)
Melchior Turnhout (1758  -1808)
Stoffel Vermaas (1784-1808)
Abram van der Waal (1768-1808)
Aren Wittekoek (1755-1808)




1. Huwelijksbijlage bij het huwelijk van Jannetje Sprong en Aart Bakelaar. Stellendam, 1820 akte 4.
Aren van Dongen (1790-1836) is op 11 oktober 1836 's morgen om 9 uur op het Haringvliet met zijn boeier omgeslagen en verdronken. Overlijdensakte 78 Middelharnis, 1836
2. Archief Gemeente Middelharnis, inv, nr., 34 b. Correspondentie.
3. RA 45, Akten gepasseerd voor schout en schepenen , 25 maart 1809
4. RA 18. Transportakten schepen 1785-1808, 24 oktober 1806
5. RA 19. Transportakten schepen 1808-1811, 19 november 1810
6. Ventjagersboeken

Bronnen:
Huwelijksbijlage bij o.a. bij huwelijksakte van Leendert Koster en Hijltje Menheer, Middelharnis, 1832 akte 4 

zaterdag 18 januari 2014

De bemanning van de gaffelschuit de Jonge Laurens, vergaan in 1791

In november 1791 is de gaffelschuit van Jan Muije(n) uit Middelharnis, de Jonge Laurens, op het strand van de Noorderhaaks tussen Texel en Ameland gestrand 'met verlies van de stuurman en verscheijde van zijn metgezellen' (1). Vier personen werden gered.


Maatje Troost wilde in 1815 gaan trouwen. Er was een verklaring nodig omtrent het overlijden van haar vader.

Leendert Sprong (74) winkelier, Cornelis Buurveld (70) zonder beroep, Hendrik Smit (67) zonder beroep, en Hendrik Visser (66) mede winkelier van beroep en allen inwoners van Middelharnis, ten verzoeke van Maatje Troost van beroep Dienstmeid, mede te Middelharnis woonagtig, dat ons ten volle kennelijk is, dat dezelver vader Arend Troost als matroos gevaren hebbende bij de Gaffel Visschuit van deze Gemeente gevoerd geworden door Jan Muije in de maand October des Jaars Zeventien Hondert een en Negentig, met dezelve Schuit voor het Noorder Gat van Texel tegen den Hoorn is verongelukt en verdronken (2)

Toen ze voor de tweede keer trouwde in 1823 werd er opnieuw een verklaring opgesteld.

Pieter van der Zee (78), Marinus Koudijzer (64), Laurens de Groot (52) en Hendrik de Ruiter (50) allen oud visschers wonende te Middelharnis, zeer wel te hebben gekend Aren Jans Zoon Troost, vader van requirante en te weten dezelve te Middelharnis heeft gewoond en dat hij in den Jare Zeventienhondert Een en Negentig met den Gaffelschuit van Jan Meyen als toen varende van Middelharnis op het strand van de Noorderhaaks bij Tessel verongelukt zijnde er slegts vier man van de equipage gered en dat het de requirante onmogelijk (....) gevende de komparanten voor redenen van wetenschap zulks door den thuiskomende geredden en van andere scheepen verschillende malen te hebben horen verhalen. (....) (2).

Vergelijkbare verklaringen werden opgesteld bij het huwelijk van Marinus Breeman, Jobje Breeman en Jan van Duuren (3).

Bij deze scheepsramp is een onbekend aantal vissers omgekomen. De volgende namen zijn bekend.
Via de namen kunt u doorklikken naar historische en genealogische informatie over de vissersfamilies.


Job Breeman (1765-1791)
Frans van Duuren (1764-1791)
Jan Muije (1760-1791)
Arend Troost (1756-1791)


1. Rechterlijk archief Middelharnis inv. nr. 44. Acte van procuratie van 29 december 1791 waarbij boekhouder Leendert van den Tol twee personen uit Den Helder machtigt om de goederen de bergen. Van den Tol noemt de maand november 1791, zonder datum
2. Huwelijksbijlage bij het huwelijk van Maatje Troost en Jan Peekstok, Middelharnis 1815 akte 1. idem bij het huwelijk van Maatje Troost en Johannis Bongers. Stad aan 't Haringvliet 1823 akte 5.
3. Huwelijk van Jan van Duuren en Willemina van der Blom. Middelharnis, 1813 akte 10
Huwelijk van Marinus Breeman en Arentje Luijendijk. Middelharnis 1815 akte 24
Huwelijk van Jobje Breeman en Maarten Langbroek. Middelharnis 1813 akte 14

donderdag 16 januari 2014

Claes Hendriksz Don (1724-1774) en Anna Plokhooij (1723-1791)

Ouders
Klaas Hendriksz Don is een zoon van Hendrik Don en Anna Jacobs Koning. Klaas is geboren op 13 augustus 1724 in Middelharnis.
Anna Hendriksdr Plokhooij is een dochter van Hendrik Jacobsz Plokhooij (1697-1747) en Neeltje Hoogstrate (1699-1779). Anna is op 13 juni 1723 in Sommelsdijk geboren

Huwelijk en kinderen
Op 20 november 1746 trouwden Klaas en Anna in Middelharnis. Ze waren 22 en 23 jaar oud.
Op 19 mei 1752 werd Hendrik geboren. Neeltje werd in 1754 geboren, Annetje in 1756, Jacob in 1759. Hij heeft maar kort geleefd want in 1760 werd weer een Jacob geboren. Elisabeth, de jongste dochter, is van 1 september 1765.

Het vergaan van de gaffelschuit van de Catharina Beatha
Klaas Don was stuurman op een gaffelschuit uit Middelharnis die op 21 februari 1774 vergaan is. Klaas was 49 jaar toen hij omgekomen is.

Nabestaanden
Het is niet precies bekend met hoeveel kinderen Anna Plokhooij achter bleef. Hendrik, Annetje en Elisabeth hebben in ieder geval de kindertijd overleefd. 
Anna Plokhooij is niet hertrouwd.
Hendrik Don heeft waarschijnlijk een tijdlang voor zijn moeder en zijn zusters gezorgd. Hij was 31 jaar toen hij in 1783 met Adriana Lijte (Liete) trouwde. Zij kregen vier kinderen: Hester, Klaas, Johannis, Jacob en Cornelia. Zoon Johannis Don, geboren in 1791, is in 1828 verdronken bij de scheepsramp met de Catharina Elizabeth. Zie bericht van 2 juni 2017.
Annetje is in 1778 getrouwd met Willem Leendertsz Brom uit Sommelsdijk. Vier kinderen van dit echtpaar zijn in Sommelsdijk geboren. 
Elisabeth trouwde in 1787 in Middelharnis met Leendert Verlee uit Ooltgensplaat. Vijf kinderen van dit echtpaar zijn in Sommelsdijk geboren. Elisabeth is in 1826 in Amsterdam overleden. Ze was waarschijnlijk met haar jongste dochter Lena mee naar Amsterdam verhuisd. Lena is in 1819 in Amsterdam getrouwd. 



Genealogische gegevens van Cor Koene Genealogie Adriaan Leenderrtze Plokhooij vanaf nr. 216.

Bron:
Zie bij Arend van den Nieuwendijk, bericht van 13 januari 2014.
Anna Plokhooij verscheen op 27 december 1782 voor de Weeskamer in Middelharnis, zij noemde het jaartal 1774.


Teunis Buurveld (1775-1813), Maatje Knaape (1775-1810) en Jannetje Stapel (1779-1868)

Ouders
Teunis is een zoon van Cornelis Jansz Buurveld (1745-1825) en Hendrina Jansdr Dubbeld (1744-1811). Teunis werd op 23 juli 1775  in Middelharnis gedoopt.
Maatje Knaape is een dochter van Jasper Knape en Cornelia Kleijn. Ze is op 22 oktober 1775 gedoopt in Sommelsdijk.
Jannetje Stapel is op 6 juni 1779 geboren, dochter van Cornelis Stapel en Jannetje van Eck

Huwelijk en kinderen
Teunis Buurveld en Maatje Knaape trouwden op 24 augustus 1797 in Middelharnis. Hendrina werd op 26 februari 1798 geboren, zij heeft maar kort geleefd. In 1799 werd Jasper geboren, in 1801 Hendrina, in 1804 Cornelia en in 1807 Anna. Op 15 januari 1809 werd Cornelis geboren.
Cornelia uit 1802 en Cornelis uit 1807 hebben maar kort geleefd. 
Maatje Knaape is op 9 november 1810 overleden.

Teunis Buurveld bleef met vijf jonge kinderen achter. Hij is (waarschijnlijk) in 1811 hertrouwd met Jannetje Stapel. Op 30 juni 1812 is hun dochter Elisabeth geboren.

Onder Pruisische vlag
In maart 1804 voer Teunis Buurveld onder Pruisische vlag. Hij kreeg een paspoort om naar Emden te reizen (1).

De ramp met de gaffelschuit van Leendert Buurveld. Teunis omgekomen
De schuit van Leendert Buurveld is op 8 februari 1813 vergaan. Twee bemanningsleden hebben het overleefd. Teunis was aan boord bij zijn broer Leendert. Teunis was 37 jaar toen hij overleed (2).

Nabestaanden
Jannetje Stapel bleef met dochter Elisabeth van nog geen jaar achter en met de vijf kinderen uit het eerste huwelijk van Teunis. Elisabeth is in 1815 overleden, drie jaar oud.
Jannetje is op 27 augustus 1821 hertrouwd met Cornelis Onderdelinden. Hij was 51 en zij 42.
(zie ook bericht van 5 december 2013).

Jasper is in 1820 in Sommelsdijk getrouwd met Elizabeth van Groningen (akte 17) en in 1834 hertrouwd, ook in Sommelsdijk, met Arjaantje Lukart (akte 4). Hendrina trouwde in 1821 met Jan Krijger.



Genealogische gegevens deels van Cor Koene, Genealogie Dubbelman, nr. 49

1. Rechterlijk Archief Middelharnis, inventarisnummer 31, 14 maart 1804. Met signalement
2. Huwelijksbijlage bij het huwelijk van Cornelis Onderdelinde en Jannetje Stapel, Middelharnis, 1821 akte 10 en idem 1822 akte 15. Huwelijk van Hendrina Buurveld en Jan Krijger.

Leendert Buurveld (1772-1813) en Aletta Leeflang (1774-1844)

Ouders
Leendert Cornelisz Buurveld is een zoon van Cornelis Jansz Buurveld (1745-1825) en Hendrina Jansdr Dubbeld (1744-1811). Leendert werd op 11 oktober 1772 in Middelharnis gedoopt.
Aletta Leeflang is een dochter van Maarten Leeflang en Willempje Leendertsdr Abeele. Ze is op 20 maart 1774 gedoopt.

Huwelijk en kinderen
Leendert en Aletta zijn op 13 april 1794 getrouwd. In 1795 (?) werd Cornelis geboren, op 3 juli 1796 Maarten, Chieljam (overleden september 1797), Willempje in 1798, Jan in 1799 (hij is jong overleden), Henderina in 1800 (zij heeft maar kort geleefd), Chieljam in 1802, Henderina in 1803 (overleden in 1811), Leendert in 1805, Annetje in 1809 en Jan in 1811. Op 2 oktober 1813 werd Leendert Guilliam geboren.

Onder Deense en onder Pruisische vlag.
In 1798 was Leendert Buurveld een van de 29 stuurlieden uit Middelharnis die onder Deense vlag voer (4).
In april 1804 voer Leendert Buurveld onder Pruisische vlag. Hij kreeg een paspoort om naar Emden te reizen (1). Zij schuit was de Jonge Jacob

De ramp met de gaffelschuit van Leendert Buurveld in 1813
in februari 1813 is de gaffelschuit van Leendert Buurveld vergaan in de buurt van Texel. Twee vissers overleefden de ramp. Stuurman Leendert Buurveld is hierbij op veertigjarige leeftijd omgekomen (2). Ook zoon Chieljam, tien jaar, was aan boord en de broer van Cornelis, Teunis.

Nabestaanden
Aletta Leeflang bleef met ? jonge kinderen achter. Ze was nog maar net in verwachting van de jongste zoon die op 2 oktober 1813 geboren is. Hij kreeg de namen Leendert Guilliam een bevestiging dat  zoon Chieljam (geboren 19 september 1802) gelijk met zijn vader verdronken is (3).
In 1818 is Leendert Guilliam overleden, vijf jaar oud. 
Jan is op 9 oktober 1823 overleden. Willem trouwde op 22 februari 1828 met Hendrina de Koning, hij is op 5 maart 1828 verdronken met de scheepsramp van de Catharina Elisabeth

- Maarten trouwde in 1815 met Maartje Stapel, hij was toen 19 jaar oud. Hij is al vroeg weduwnaar geworden want in 1822 trouwde hij met Cornelia Don (kleindochter van Klaas Don) en in 1834 met Maria Boon.
- Willempje is in 1822 in Stad aan 't Haringvliet getrouwd met Jakob van Noord uit Rockanje (akte 8). . 
- Leendert trouwde in 1830 met de uit Greenwich afkomstige Sarah Ann Gillis en is naar Rotterdam vertrokken. 
- Annetje trouwde in 1834 met Jan van Klink 
In 1844 overleed Aletta Leeflang, zeventig jaar oud. Ze is niet hertrouwd.


Genealogische gegevens deels van Cor Koene, Genealogie Dubbelman, nr. 48

1. Rechterlijk Archief Middelharnis, inventarisnummer 31, 17 april 1804. Met signalement
2. o.a. Huwelijksbijlage bij het huwelijk van Maarten Buurveld en Maartje Stapel, Middelharnis, 1815 akte 30.

3. Guiljam Buurveld was in november 1811 een van de leerlingen die een boek kreeg als beloning voor het volgen van lessen aan de school van het Nut. K.Vos.Gedenkschrift ter gelegenheid van het honderdjarig bestaan van het departement Middelharnis-Sommelsdijk der maatschappij tot nut van 't algemeen uit aantn. van Jan van Schouwen Cz. . Middelharnis, 1910. p. 77.
4.Archief voormalige gemeente Middelharnis, inv. nr. 9. Resolutieboek, 25 juni 1798

woensdag 15 januari 2014

De bemanning van de gaffelschuit van Cornelis Langbroek, vergaan in 1762

Op 24 oktober 1762 is de gaffelschuit van stuurman Cornelis Langbroek uit Middelharnis met de volledige bemanning vergaan. De weduwe van Cornelis heeft de datum van het overlijden van haar man opgetekend (zie citaat in bericht van 15 januari 2014). 

Toen Adriaantje van der Baan in 1815 hertrouwde moest er een verklaring komen omtrent het overlijden van haar vader. 
Pieter Vliegvis (77), Arend de Bloeme (76), Pieter van der Zee (69) en Bastiaan Hollaar (68) verklaarden op 4 augustus 1815 dat Mees van der Baan in november 1762 als matroos op de schuit van Cornelis Gleijnse Langbroek op zee is verongelukt en verdronken.


Bijlage bij huwelijkte 1815/25

In 1822 trouwde kleinzoon Arend Wittekoek met Maria Krijger. Hij was een zoon van Adriaantje van der Baan. Er  werd weer een verklaring opgesteld, dit keer door tussenkomst van de vrederechter om aan te tonen dat de grootvader van Arend overleden was. Drie ooggetuigen kwamen verklaren dat in 1762 de schuit van Cornelis Langbroek met alle manschappen in volle zee vergaan is.



Bij deze scheepsramp zijn vermoedelijk zeven vissers omgekomen. De volgende namen zijn bekend.
Via de namen kunt u doorklikken naar historische en genealogische informatie over de vissersfamilies.

Krijn Kooman (1736-1762)
Cornelis Langbroek (1721-1762)
Mees van der Baan (   -1762)
Cornelis Witvliet (1739-1762)


Bronnen:
Huwelijksbijlage bij het huwelijk van Adriaantje van der Baan en Jan van Heest. Middelharnis, 1815 akte 25
Idem bij het huwelijk van Arend Wittekoek met Maria Krijger. Middelharnis, 1822 akte 15.
Weesboek Middelharnis, fol.40, 25 mei 1763 betreffende Cornelis Jacobz Witvliet en 20 december 1762 betreffende Krijn Jacobsz Kooman

Mees van der Baan ( -1762) en Arendje Mijnheer ( -1784)

Mees Leendertsz van der Baan is op 9 mei 1756 in Middelharnis gehuwd met Arendje Arens Mijnheer

Huwelijk en kinderen
Adriaantje is op 5 mei 1759 gedoopt. Op 13 maart 1762  is Arend gedoopt.

Het vergaan van de gaffelschuit van Cornelis  Langbroek in 1762. Mees verdronken
Mees van der Baan was matroos op de gaffelschuit van Cornelis Geleijnse Langbroek die in oktober 1762 met alle manschappen in volle zee is vergaan. We weten dit uit getuigenissen uit de jaren 1815 en 1822 (1). 

Nabestaanden
Adriaantje was drie jaar en Arend was een half jaar oud toen Mees omgekomen is. Arendje is niet hertrouwd. Op 18 mei 1784 werd de weduwe van Mees Leenderts van der Baan begraven (gaardersarchief).
Adriaantje of Ariaantje is op 4 april 1785 getrouwd met Mattheus Janse Wittekoek (1760-1812). In 1786 werd hun zoon Jan Mattheusz Wittekoek geboren.
Na het overlijden van Mattheus trouwde ze op 4 augustus 1815 met Jan van Heest. Ze waren 63 en 56 jaar oud.
Adriaantje van der Baan is op 20 augustus 1817 in Middelharnis overleden.
Haar broer Arend Meesz van der Baan is overleden op 4 december 1827, hij was 65 jaar oud.

Genealogische gegevens  deels afkomstig van website Joke van Rumpt 

Bronnen:
Huwelijksbijlage bij het huwelijk van Adriaantje van der Baan en Jan van Heest. Middelharnis, 1815 akte 25
Idem bij het huwelijk van Arend Wittekoek met Maria Krijger. Middelharnis, 1822 akte 15.

Cornelis Langbroek (1721-1762) en Huibertje van de Roovaart (1730-1792)

Ouders
Cornelis Geleijnse Langbroek is op 1 november 1721 gedoopt in Middelharnis, zoon van Gleijn Jacobz Langbroek (Langhbrouck) die leefde van 1682 tot 1725 en Catelijntje Pieters Kalle (Tanis) geboren in 1682 en overleden in 1756.
Huibertje Jeroensdr van de Roovaart is op 5 maart 1730 gedoopt. Dochter van Jeroen van de Roovaart.

Huwelijk en kinderen
Cornelis en Huibertje zijn getrouwd op 13 april 1749 in Middelharnis. Hij was 27 en zij negentien. Een jaar later, op 12 april 1750, werd Catelijntje geboren, in 1751 Tannetje (Jannetje), in 1754 Geleijn, in 1756 Jeroen, In 1759 Hendrik, in 1761 Bastiaan en op 28 april 1763 Cornelis.

Het vergaan van de gaffelschuit van Cornelis Geleijnse Langbroek in 1762
Cornelis was stuurman op een gaffelschuit die op 25 oktober 1762 met alle manschappen in volle zee is vergaan. We weten dit uit getuigenissen uit 1815 en 1822 (1). Cornelis was bijna 41 toen hij overleed.
Huibertje van de Roovaart heeft de dood van haar man als volgt opgetekend (2).
In het jaar onses Heeren 1762 den 24 october Maandags is mijn lieve man van mij afgevaaren en den 25 october Dinsdaags avons tussen 5 en 6 uure verongelukt in de See

Nabestaanden
Huibertje was dertig toen ze met vier  kinderen achterbleef (vermoedelijk is Catelijntje jong overleden). Ze was in verwachting van Cornelis die op 28 april 1763 geboren is. Hij werd genoemd naar zijn vader. Na elf weken is hij overleden (2).
In het jaar onses Heeren 1763 den 28 april is mij een lieve soon gebooren Corelis Cornelisz Langbroek. En het heeft nog elf weeken geleeft. En toen heeft het de Heere van mij weggenomen door de doot.
 Huibertje verkocht op 26 september 1763 een huis:
Huibertje Jeroense van de Roovaard, wed. van Cornelis Gelijnsz Langbroek, verkoopt aan Krijn Verhaage een huis aan de zuidzijde van de Nieuwstraat, no.101 op het quohier, bel.o. Cornelis Mercij, w. Barend van Heest, voor f 650 (3).
Huibertje is niet hertrouwd.  Op 9 maart 1770 werd ze toegelaten als bierverkoopster nadat ze eerder al toegelaten was als Kleijne Kramer van het Sout en van Zeep(4).


Huijbertje Jeroensze van de Roovaard, wed. van Kornelis Gleijnsz: Langbroek is op desselfs verzoek geadmitteerd tot het verkopen van bier met de haalkan, of als kleijne bierverkoopster binnen deesen dorpe; actum Middelharnis den 9 maart 1770, in kennisse van mij. G. Kolff secret.

Tannetje is in 1779 gehuwd met Teunis Zeedijk, ze is in 1811 in Herkingen overleden. Geleijn is in 1780 met Arendje Jans Visser getrouwd. Jeroen werd visser en trouwde in 1785 met Elia Rooij, hij is in 1832 overleden. Bastiaan werd eveneens visser. Hij is in 1787 met Jannetje Gerritse Stapel gehuwd en in 1814 overleden.

Zoon Hendrik Langbroek (1759-1783)  is op 31 december 1783 op zee omgekomen (2). Waarschijnlijk was hij aan boord van de gaffelschuit Prins van Orangien . Hendrik was bijna 25 jaar en ongehuwd.
In het jaar onses Heeren 1783 den laatsten December donderdagsavons 7 uure is mij een lieve soon Hendrik Cornelisz Langbroek verongelukt in de Zee sijnde 25 jaar min 7 dagen
Bastiaan Langbroek en Jannetje Stapel kregen twee dochters waarvan er een vermoedelijk jong overleden is. Hun dochter Huibertje trouwde eerst met Klaas Don (1788-1840) en later met Jan van de Rovaart. In 1789 werd een nieuwe gaffelschuit gebouwd waarop Bastiaan stuurman werd.(6).
Bastiaan en Jeroen Langbroek waren allebei stuurman in de Bataafs Franse tijd. In 1798 voeren ze onder Deense vlag (5) en in 1804 onder Pruisische vlag (7). 
Jeroen Langbroek en Elia Rooij waren de ouders van Maarten Langbroek (1789-1847) die in 1847 verdronken is en van Cornelis Langbroek die met Neeltje Hotting trouwde. 

Genealogische gegevens afkomstig van website Bayards, Langbroek Visserstak 1

1. Huwelijksbijlagen Middelharnis aktes 1815/25 en 1822/25. Zie bij Mees van der Baan
2.. Vermeldingen uit de nalatenschap van Bastiaan Langbroek (1761-1814), afkomstig van Piet Koster. 
3. Rechterlijk Archief Middelharnis, inv. nr. 10. Protocol van opdrachten, transporten en hypotheken, gepasseerd voor schout en schepenen. 1757-1770, fol. 139v. 
4.Archief gemeente Middelharnis, Resolutieboeken, inv. nr, 6, vermelding als zoutverkoopster is van 19 januari 1770
5.Archief voormalige gemeente Middelharnis, inv. nr. 9. Resolutieboek, 25 juni 1798
6. Rechterlijk archief Middelharnis, inv.nr. 18, 5 maart 1789.
7. zie bericht van 10 januari 2016.

maandag 13 januari 2014

De bemanning van de gaffelschuit Catharina Beatha van Claes Hendriksz Don, vergaan in 1774

Op 10 maart 1823 legden vier (oud)vissers een getuigenis af over het overlijden van Arend van den Nieuwendijk. Bastiaan Hollaar (76), Jan de Waard (65), Jacob Breeman (63) en Willem de Ruiter (56) verklaarden dat ze Arend van den Nieuwendijk hebben gekend. De gaffelvisschuit van Klaas Don is "omtrent vijftig jaar geleden" met de "gansche equipage" vergaan. Ze herinneren zich nog zeer goed de ontroering "welke het agterblijven dezer schuit en vervolgens het lijden van het vergaan in Middelharnis heeft verwekt".

Eerder, op 5 september 1812, hadden Marinus van den Nieuwendijk, visser, en de oud-vissers Pieter Masteluijn. Hendrik Smit, Adrianus Rasenberg, Maarten Du Pree, Pieter Vliegvis en Huijbert van Dalen verklaard dat Arend van den Nieuwendijk op de Noordzee in het jaar 1780 schipbreuk heeft geleden. Een der comparanten, Hendrik Smit, was op het tijdstip dat het ongeluk gebeurde in zee met zijn vissersschuit. De anderen hadden het "door het algemene gerucht" vernomen. In de verklaring wordt de naam van Klaas Don niet genoemd. De getuigen zijn, met uitzondering van Marinus van den Nieuwendijk, tussen 1735 en 1746 geboren.

De weduwe van Klaas Don heeft zich in 1782 tot de Weeskamer van Middelharnis gewend. Daardoor weten we dat de ramp in 1774 is gebeurd. De weduwe van Hendrik Witvliet verscheen in 1785 voor de Weeskamer, zij noemde 21 februari 1774 als exacte datum.

De schuit van Klaas Don heette de Catharina Beatha (1).

Bij deze scheepsramp zijn vermoedelijk zeven vissers omgekomen. 
Via de namen kunt u doorklikken naar historische en genealogische informatie over de vissersfamilies.

Claes Hendriksz Don (1724-1774)




Bronnen:
Huwelijksbijlage bij het huwelijk van Marinus van den Nieuwendijk en Klazina Troost. Middelharnis, 1823 akte 6.
idem bij het huwelijk van Izak van den Nieuwendijk en Lijntje Koek, Goedereede 1813 akte 2.

Weeskamerarchief Middelharnis. inv. nr. 3. 27 december 1782. Anna Plokhooij, weduwe van Klaas Don.
idem, 25 februari 1785, Cornelia Krijtenberg, weduwe van Hendrik Arentsz Witvliet. 

1. Rechterlijk archief Middelharnis, inventarisnummer 52, vermelding in 1767


Arend van de Nieuwendijk (1736-1774) en Maatje Bleijker (ca.1740-1799)

Ouders
Arend Klaasz van den Nieuwendijk is een zoon van Klaas Arensz  den Nieuwendijk en Maatje van der Velde (volgens huw. akte Goedereede 1813/2) of Gaveel ?
Arend is op 28 september 1736 gedoopt in Middelharnis.
Maatje Isaacse Bleijker is een dochter van Isaac Bleijker. Ze is ca. 1740 geboren.

Huwelijk en kinderen
Arend en Maatje zijn op 10 april 1759 getrouwd. Op 20 april 1760 werd de oudste zoon Klaas gedoopt. Isaac uit 1762 heeft maar kort geleefd. Jan is in 1764 geboren, Maria in 1766, Marinus op 27 september 1767 en Izak is gedoopt op 19 mei 1770.

De ramp met de gaffelschuit van Klaas Don in 1774,  Arend omgekomen
Op 10 maart 1823 legden vier (oud)vissers een getuigenis af (1) over het overlijden van Arend van den Nieuwendijk. Arend was aan boord van de gaffelvisschuit van Klaas Don die "omtrent vijftig jaar geleden" met de "gansche equipage" vergaan. Een andere verklaring over deze gebeurtenis is van september 1812 (2).
Uit het Weesboek weten we dat de datum 21 februari 1774 was. Arend was 37 jaar.

Nabestaanden
Maatje Bleijker bleef achter met vijf kinderen. Ze is op 7 maart 1779 hertrouwd met Cornelis Willemsz Viskil. Samen kregen ze nog een dochter. Maatje is overleden in 1799.
Van Jan en Maria zijn geen gegevens bekend.
Klaas trouwde in 1782 met Adriaantje Dubbeld; Marinus trouwde in 1792 met Maatje Stuurman (zie bericht van 22 maart 2015)
Izak trouwde met Geertruij Matse. Na het overlijden van Geertruij is Izak in 1813 hertrouwd met Lijntje Koek uit Goedereede. Izak was ten tijde van zijn tweede huwelijk schipper bij de keizerlijke douane te Goedereede.
Arend van den Nieuwendijk, die in 1828 verdronken is toen de Catharina Elisabeth verging, is en zoon van Izak en Geertruij (zie bericht van 6 januari 2014).



Genealogische gegevens o.a. afkomstig van Kwartierstaat Doorn etc. en Genealogie Rijerkerk-Bronner


1. Huwelijksbijlage bij het huwelijk van Marinus van den Nieuwendijk en Klazina Troost. Middelharnis, 1823 akte 6.
2. idem bij het huwelijk van Izak van den Nieuwendijk en Lijntje Koek, Goedereede 1813 akte 2.
Deze verklaring noemt 1796 als jaar van overlijden van Maatje Bleijker en 1782(30 jaar geleden) als jaar van overlijden van Klaas Arensz van den Nieuwendijk (=1788). Als jaar van de ramp wordt 1780 genoemd, maar toen was Maatje Bleijker al hertrouwd.

De bemanning van de gaffelschuit Twee Jonge Baerssen van Arend van de Bogaart, vergaan in 1778

Op 29 december 1778 is de gaffelschuit  Twee Jonge Baerssen van stuurman Arend van de Bogaart uit Middelharnis met volledige bemanning ter hoogte van Texel vergaan. Toen Elisabeth, de dochter van Arend, trouwde moest er een verklaring komen omtrent de dood van haar vader. De getuigen Huibregt van Daalen, Gerrit Onderdelinde, Herman Koert en Aren Wafelbakker noemden deze exacte datum en verklaarden dat ze zich de avond tevoren dichtbij het schip van Aren van den Bogert bevonden. Toen het 's morgens licht werd zagen ze de wrakstukken van de schuit. De ramp had zich in de nacht vrijwel onder hun ogen voltrokken (1).
Twee jaar later luidde de verklaring dat de schuit in 1778 op volle zee ter hoogte van Zandvoort was vergaan (2).  In juli 1827 werd verklaard dat van de visschuit van Arend Bogaart omtrent 48 jaar geleden de hele equipage is vergaan zonder dat er iemand is teruggevonden (3).

Bij deze scheepsramp zijn vermoedelijk zeven vissers omgekomen. De onderstaande namen zijn bekend.
Via de namen kunt u doorklikken naar historische en genealogische informatie over de vissersfamilies.


Arend van de Bogaart (1737-1778)
Jacob Flore van Eck (1748-1778)
Jacob Ruilst (1754-1778)



Bronnen:
1. Huwelijksbijlage bij het huwelijk van Elisabeth van den Boogert en Hendrik de Wit, Middelharnis 1813 akte 6.
2. idem huwelijk van Francina Bogaart en Klaas van der Waal, Middelharnis, 1815 akte 11. 
3. idem huwelijk van Cornelia Ruilst en Jan van der Made, Middelharnis, 1827 akte 15.

Rechterlijk archief Middelharnis.Inventarisnummer 17. Transportakte van 2 september 1778. 3/32 part in de gaffelvisschuit De Twee Jonge Baerssen, stuurman Aren Bogaert verkocht aan Jacob Lakemen te Krommenie door Ariana Groenendijk, weduwe van Jacob Kastelein.

Jacob Ruilst (1754-1778) en Teuntje Metzelaar (1754-1809)

Ouders
Jacob Pietersz Ruilst (ook wel Roels, Ruls of Roelof) is een zoon van Pieter Roelst. Pieter is weduwnaar van Jannetje Jans Soetermeer en hertrouwd met Kornelia Wirke (Cornelia Hendriks Wijlkerts), de moeder van Jacob. Jacob is gedoopt op 26 mei 1754 in Middelharnis. Zijn vader was Rooms-katholiek.
Teuntje Metzelaar is een dochter van Jan Metselaar. Ze is geboren 10 maart 1754 in Sommelsdijk.  

Huwelijken en kind
Jacob is gehuwd met Maatje Mulders en jong weduwnaar geworden.
Jacob en Teuntje zijn op 2 juni 1776 in Middelharnis getrouwd. Ze waren allebei 22 jaar oud.Cornelia is op 25 mei 1777 in Middelharnis gedoopt.

Het vergaan van de gaffelschuit van Arend van de Bogaart, Jacob omgekomen
Op 29 december 1778 is de gaffelschuit van Arend van de Boogaart uit Middelharnis met man en muis ter hoogte van Texel vergaan. Jacob Ruilst was een van de bemanningsleden die hierbij het leven liet (1). Hij was 24 jaar.

Nabestaanden
Teuntje ging terug naar haar ouders in Sommelsdijk en hertrouwde op op 1 september 1782 met Jan Jacobsz van de Bogaart (1759-1818), een neef van stuurman Aren van de Bogaart, zie bericht van 30 januari 2014.  Ze kregen samen zes kinderen onder wie Jan Jacobsz van de Bogaart (1786-1828). Jan is in 1828 verongelukt bij het omslaan van een boot behorend bij de sloep van Jan van de Rovaard. Zie bericht van 15 juli 2014.
Cornelia is getrouwd met Arij Romijn en op 10 maart 1818 weduwe geworden, Op 15 juli 1827 is ze met Jan van der Made getrouwd




Genealogische gegevens van Joke van Rumpt, bewerkt voor Arjaentje




1. Huwelijksbijlage bij het huwelijk van Cornelia Ruilst en Jan van der Made, Middelharnis, 1827 akte 15.








Arend van de Bogaart (1737-1778) en Hijltje Kievit (1736-1801)

Arend Jacobz van de Bogaart (ook Bogert, Boogerd en varianten) is op 28 juli 1737 in Middelharnis gedoopt. Zijn ouders waren Jacob Jacobs van de Bogaard en Lijsbeth Leenderts van Heest. Zijn broer Jacob, gedoopt 8 maart 1733, was ook stuurman.
Hijltje Cornelisse Kievit is op 8 januari 1736 in Middelharnis gedoopt, dochter van Cornelis Arentsz Kievit en Lijsbeth Simons Kalis.

Huwelijk en kinderen
Arend en Hijltje trouwden op 12 maart 1759, ze waren 21 en 23 jaar oud. Op 5 oktober 1760 werd dochter Elisabeth geboren, zij is jong overleden. Ariaantje is in 1763 geboren, Elisabeth in 1766, Lena in 1769 en Francijntje is op 25 juli 1773 gedoopt.

Gaffelschuit van Arend van de Bogaart vergaan in 1778, Arend verdronken
Op 29 december 1778 is de gaffelschuit met stuurman Aren van de Bogaart met volledige bemanning ter hoogte van Texel vergaan. Toen dochter Elisabeth (1) trouwde moest er een verklaring komen omtrent de dood van haar vader en haar grootvader. Op 25 februari 1813 verschenen maar liefst zeven getuigen voor de vrederechter van het kanton Sommelsdijk om te verklaren dat ze bekend waren met het overlijden van Jacob van den Bogert en diens zoon Aren van den Bogert. Jacob was in 1775 in Middelharnis overleden maar dat was kennelijk niet opgetekend. 
Arend was 41 jaar toen hij omgekomen is. 

In maart 1780 wendde Hijltje zich tot de weeskamer (2).
Weeskamer Middelharnis:
Den 24e maert 1780 compareerde in het Collegie van Schout en Scheepenen, Heiltje Kiviet, weduwe van Aren Bogaerd en wonende alhier; te kennen geevende zij Comparante, den den voorn: haer man in de maend December 1778 met één den visschuiten van deeze plaets op de neeringe ter zee is koomen agter te blijven an alzoo overleeden, zonder testament gemaekt te hebben, nalaetende vier kinderen, bij hem aen haer Comparante geprocreëerd, met naemen: Ariaentje; oud ruim sestien jaeren, Elisabeth, oud omtrent twaelf jaeren, Lena, oud omtrent negen jaeren en Ffrancina, oud ruim neegen jaeren,[,,,]

Nabestaanden
Hijltje Kievit bleef achter met vier dochters waarvan de jongste ruim vier jaar oud was en de oudste vijftien jaar.  Ze begon een winkeltje in zout, zeep, koffie en thee. Op 22 januari 1779 kreeg ze daar toestemming voor (3).




Hijltje is op 21 mei 1780 hertrouwd met Aren van den Nieuwendijk. Aren of Arent is gedoopt op 11 mei 1737, zoon van Cornelis Arend van den Nieuwendijk en Maatje Florusse van Eck. Hijltje is op 18 november 1801 overleden toen ze 65 was. Ze was weduwe.

Ariaantje is in 1788 getrouwd met Dirk Willem de Ruiter, Elisabeth trouwde in 1792 met Hendrik Kalle, Lena in 1793 met Abram van der Waal en Francijntje in 1795 met Dirk Menheer.
Elisabeth is in 1810 weduwe geworden en op 12 maart 1813 met Hendrik de Wit getrouwd.
Francijntje is eveneens weduwe geworden. Haar man Dirk Menheer is op 17 december 1808 verdronken toen een groot deel van de bemanning van de gaffelschuit van Jacob Bree omgekomen is (zie bericht in het blogarchief van 20 januari 2014). Francijntje is op 22 april 1815 hertrouwd met Klaas van der Waal.
Ook Lena werd in 1808 weduwe. Abram van der Waal (1768-1808), zoon van Leendert Abrahams van der Waal en Maartje Dimmesse Hofland,  gedoopt op 8 januari 1768, kwam bij dezelfde ramp als Dirk Menheer om het leven. Abram was veertig jaar. Lena en Abram hadden een dochter Maartje, gedoopt op 11 mei 1794. 

Arent van den Nieuwendijk, stuurman van Jongeling in 1782
Arent, de tweede man van Hijltje Kievit met wie ze in 1780 trouwde, was stuurman van de gaffelvisschuit De Jongeling, boekhouder Andries Vink.
De schuit is op 22 februari 1782 verkocht aan de Compagnie Van der Jagt en Van der Gronden uit Oostende. Arent Vande Nieuwendyk is op 25 februari 1782 ingeschreven als poorter van Gent. Beide formaliteiten waren nodig om onder neutrale Zuid-Nederlandse vlag te kunnen varen tijdens de Vierde Engelse Oorlog (4)



Genealogische gegevens van Piet Koster te Eindhoven en van Pieter Koster te Haarlem, bewerkt voor Arjaentje

1. Huwelijksbijlage bij het huwelijk van Elisabeth van den Boogert en Hendrik de Wit, Middelharnis 1813 akte 6. idem huwelijk van Francina Bogaart en Klaas van der Waal, Middelharnis, 1815 akte 11.
2. Archief Weeskamer Middelharnis, Inv. nr. 2, 24 maart 1780.
3. Archief Gemeente Middelharnis, Inv, nr. 6,  22 januari 1779.
4. Rechterlijk Archief Middelharnis, inv. nr 17.  Poorters en buitenpoorters van Gent 1477-1492, 1542-1796. Gent, Stadsarchief, 1986. 269-270

Jan Muije (1760-1791) en Ariaantje van der Baan (1764-1811)

Ouders
Jan Gijsbertsz Muije is een zoon van Gijsbert Cornelisz Muije en Klaartje Jans Pas. Hij is gedoopt op 25 mei 1760. Ariaantje Gerrits van der Baan is een dochter van Gerrit Leendertsz van der Baan en Klaartje Dirks Tibout. Ze is op 15 juli 1764 gedoopt.

Huwelijk en kinderen
Jan en Adriaantje trouwden op 22 december 1784 in Middelharnis. Ze waren 24 en twintig jaar oud.
De oudste zoon Gijsbert Is op 19 juni 1785 gedoopt, Gerrit op 7 januari 1787,  Klaartje op 16 augustus  1789 en Jan op 5 augustus 1790.

Stuurman Jan Gijsbertsz Muije
In 1791 was er een rechtszaak waar Jan Muije bij betrokken was. 

Ruzie tussen vissers 
In 1791 dienden stuurman Jan Gijsbregtsz Muije en twee matrozen een klacht in tegen Bastiaan Bastiaansz van Eck. Laatstgenoemde zou op 3 juni van dat jaar ten huize van Muije "bij het doen van omleg" ruzie hebben gemaakt met een van de matrozen, Jan Roodsand. Bastiaan trok zijn mes en stak naar Roodsand, maar deze wist de steek te ontwijken, waarna het overig aanwezige vissersvolk hem het mes afhandig maakte. Stuurman Muije kon zulk driftig volk niet gebruiken op zijn schuit en zei dat Bastiaan niet meer mee mocht varen. Bastiaan was woest en uitte "veele en zwaare dreigementen". Of zijn visserscarriére definitief op de klippen was gelopen, vermeldt de historie niet. Wel moest hij op grond van het 87e artikel van de Keur 25 gulden betalen. Het bleek echter, dat hij daar niet toe in staat was. Daarom werd hij voor vier weken op water en brood in de gijzelkamer gezet. Kon hij voor die tijd zijn boete voldoen, dan kwam hij weer op vrije voeten (1).
De ramp met de gaffelschuit van Jan Muije in november 1791
De schuit van Jan Muije leed in november 1791 schipbreuk tussen Texel en Ameland waarbij acht bemanningsleden omkwamen. Drie namen van slachtoffers zijn bekend: Job Breeman, Arend Troost en Frans van Duuren.
De stuurman zelf was ook slachtoffer.

Nabestaanden
Ariaantje bleef met vier jonge kinderen achter.
De oudste zoon Gijsbert is in februari 1793 overleden, zeven jaar oud.  Hij is op 15 februari begraven. 

De beide andere zoons zijn in 1808 omgekomen bij de scheepsramp met de gaffelschuit van Jacob Bree. Gerrit Muije (1787-1808) en Jan Muije (1790-1808) waren eenentwintig en achttien jaar oud. Zie bericht van 20 januari 2014.
Gerrit Muije was tot juni 1807 matroos op de gaffelschuit van Arie Pietersz Jongejan die vanwege de aanhoudende stremming van de visserij niet meer uitvoer.

Ariaantje is in 1797 hertrouwd met Jan van der Maden. Zij was 33 en hij 22 jaar oud. Ariaantje is op 14 maart 1811 overleden.
Klaartje Jans Muije (1789-1843)  is in februari 1811 gehuwd met Leendert de Gast. Zij is de grootmoeder van Leendert de Gast die in 1863 of 1865 bij een scheepsramp is omgekomen (zie bericht van 4 november 2013). Op 26 juni 1843 is Klaartje overleden, 54 jaar oud.



Genealogische gegevens afkomstig van Piet Koster te  Haarlem

1. Citaat uit : Jan Both. Criminaliteit en rechtspraak in de hoge heerlijkheid Middelharnis 1621 - 1811. Middelharnis 2001. (link verwijst naar PDF op de website van de Streekarchief Goeree-Overflakkee).p.75-76.
Omleg of ommeleg is het afrekenen tussen de stuurman en de bemanning.

Zie de bronnen bij bericht van 18 januari 2014.

donderdag 9 januari 2014

Abram Bree (1754-1813) en Arentje Verhage (1757-1827)

Ouders
Abram Hendriks Bree is een zoon van Hendrik Johannesz Bree en Maria Abrahams Vrijbergen. Hij is volgens de liste civique uit 1811 op 1 april 1754 geboren.
Arentje Verhage is op 1 januari 1757 in Middelharnis geboren, dochter van Gerrit Adriaansz Verhage en Huibertje Joosten Pas.

Huwelijk en kinderen
Op 21 mei 1780 zijn Abram en Arentje getrouwd, 26 en 23 jaar oud.
Maria Bree is op 13 mei 1781 gedoopt, Huibertje op 26 september 1784, Hendrik op 19 november 1786, Gerrit op 18 oktober 1789, Jacob op 2 september 1792. Op 19 november 1794 is weer een Huijbertje gedoopt zodat we aan kunnen nemen dat Huibertje uit 1784 op jonge leeftijd overleden is.

Abram Bree in de Bataafs Franse tijd
In januari 1804 voer Abram Bree onder Pruisische vlag. Hij kreeg een paspoort om naar Emden te reizen (1)
Er zijn veel bronnen die melding maken van de wederwaardigheden van stuurman Abram Bree in deze periode. Een voorbeeld: met de bemanning van een Engels oorlogsschip ruilde Abram Bree een zak suiker voor een partij vis. De Fransen namen het hem kwalijk dat hij geen melding gemaakt had van het contact met de vijand.
Op 4 augustus 1809 toen de vissersschepen gevorderd werden om troepen en materieel te vervoeren ontstond een handgemeen tussen luitenant Schoorn en Abram Bree. Dit was het begin van een vissersoproer tegen de militaire overheersing waarin Abram als aanstichter en woordvoerder een belangrijke rol had (2).

Abram Bree omgekomen, scheepsramp met de gaffelschuit van Leendert Buurveld
In 1820 ging zoon Gerrit Bree trouwen. Uit de militieverklaring van 5 september 1817 die bij de huwelijksakte zit weten we dat Abram Bree op zee verongelukt is op 28 februari 1813 (1).
Deze datum klopt niet helemaal. De ramp is op 8 februari 1813 gebeurd. Abram was 58 jaar oud.

Nabestaanden
Uit de militieverklaring van Gerrit, visser van beroep, blijkt dat hij in 1817 de enige zoon was van de weduwe van Abram Bree. Zijn twee broers Hendrik uit 1786 en Jacob uit 1792 waren dus al overleden.
Huijbertje Bree is in 1818 overleden, 24 jaar oud. Wanneer Maria overleden is is niet bekend.
Twee broers van Abram Bree, Johannis en Jacob, zijn in 1825 verdronken toen de gaffelschuit van Jacob Bree verging.
Arentje Verhage is in 1827 overleden, 71 jaar oud.



Gegevens van Pieter Koster te Haarlem, bewerkt voor Arjaentje

1. Rechterlijk Archief Middelharnis, inventarisnummer 31, 21 januari 1804. Met signalement
2. Zie bericht van 10 april 2012 in het blogarchief en de daar vermelde bronnen.
3. Huwelijksbijlage bij het huwelijk van Gerrit Bree en Kaatje Zandboer. Middelharnis, 1820 akte 21.


N.B. In Jan Both, Criminaliteit en rechtspraak in de hoge heerlijkheid Middelharnis 1621-1811, een voorval met Abram Bree in 1781. Zie p. 79. Aanval op de Burgerwacht.